گلدسته ۷۰ در ۳/۵۰ طرح امام حسین(ع) از نمونههای شاخص سازههای مذهبی است که در سالهای اخیر برای تکریم مضامین عاشورایی و فرهنگ اهلبیت (ع) در مجموعههای مذهبی، حسینیهها و تکایا مورد استفاده قرار گرفته است. این گلدسته با ارتفاع ۷۰ متر و قطر حدود ۳ متر و ۵۰ سانتیمتر، یکی از سازههایی به شمار میآید که تلفیق زیبایی، معماری اسلامی و استحکام مهندسی را بهگونهای چشمگیر در خود جای داده است. تناسب میان ارتفاع و قطر، آن را به سازهای خوشتراش و در عین حال مقاوم تبدیل کرده که هم از فاصلهٔ دور جلوهای باشکوه دارد و هم از نزدیک جزئیات هنری آن بهخوبی دیده میشود.
ویژگیهای گلدسته ۷۰×۳/۵۰
طرح امام حسین(ع) در این گلدسته، معمولاً با الهام از نمادهای عاشورایی، نقوش خطی، کتیبههای سنتی و رنگهای متناسب با مضامین حسینی طراحی میشود. استفاده از کاشیکاری معرق یا هفترنگ، خط کوفی یا ثلث در کتیبهها، و بهکارگیری نمادهایی مانند «یا حسین»، «یا ثارالله» یا ترکیببندهای محتشم کاشانی از ویژگیهای معمول این سبک است. این گلدستهها اغلب بر اساس اصول سنتی معماری ایرانی–اسلامی ساخته میشوند؛ یعنی تلفیقی از زیبایی و عملکرد.
در فرایند ساخت گنبد گلدسته برای چنین پروژههایی، نخستین مرحله انتخاب مصالح مناسب و تعیین اسکلت فلزی یا بتنی سازه است. با توجه به ارتفاع زیاد و شرایط محیطی، مقاومت در برابر باد، زلزله و رطوبت اهمیت ویژهای دارد. مرحلهٔ دوم، آمادهسازی پوشش بیرونی است که معمولاً از کاشی مرغوب، ورقهای فلزی آبکاریشده یا فایبرگلاس تقویتشده تشکیل میشود. در این بخش، هنر استادکاران کاشیکار، خطاط و طراح نقش مهمی ایفا میکند. این فرآیند بخشی از سنت طولانی ساخت گنبد گلدسته در معماری ایرانی است که در مساجد، امامزادگان و بقاع متبرکه به شکل گسترده دیده میشود.
در مرحلهٔ بعدی، نصب بخشهای بالایی و کلاهک گلدسته انجام میشود. این قسمت که معمولاً شامل هلال، چراغ یا گوی فلزی است، جلوهٔ نهایی بنا را کامل میکند. توجه به جزئیات پایانی مانند آببندی دقیق، انتخاب رنگهای پایدار و اجرای اصول ایمنی در ارتفاع، از ضرورتهای پروژههای بزرگ محسوب میشود. در این مرحله نیز تجربهٔ استادکارانی که سالها در عرصهٔ ساخت گنبد گلدسته فعالیت کردهاند، نقش تعیینکنندهای دارد.
گلدسته ۷۰ در ۳/۵۰ طرح امام حسین(ع) علاوه بر جنبهٔ زیباشناختی، کارکرد معنوی نیز دارد. این گلدستهها با ایجاد نمادی دیداری در افق شهر یا منطقه، فضای معنوی حسینیه، موکب یا مجموعهٔ مذهبی را برجسته میکنند. نورپردازی مناسب در شب، استفاده از LEDهای خطی و پروژکتورهای کممصرف، جلوهای باشکوه و الهامبخش ایجاد میکند و پیام فرهنگ عاشورا را در قالب معماری منتقل میسازد. این روند، ادامهٔ سنت دیرینهٔ ساخت گنبد گلدسته در تاریخ معماری مقدس ایران است که همواره با باور، هنر و مهندسی همراه بوده است.
در نهایت
گلدستهٔ ۷۰ در ۳/۵۰ طرح امام حسین(ع) سازهای است که ضمن شکوه بصری، نماد هویت دینی و فرهنگی ایرانیان نیز به شمار میآید و اجرای درست آن نیازمند دقت مهندسی، مهارت هنری و وفاداری به اصول سنتی معماری اسلامی است.